Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο: Προκλήσεις για Παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες και Πώς να τις Αντιμετωπίσετε
Η αλλαγή εκπαιδευτικής βαθμίδας αποτελεί ορόσημο για κάθε μαθητή, αλλά για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι συχνά μια περίοδος έντονης πρόκλησης και μετάβασης. Σε αυτό το άρθρο αναλύουμε τι αλλάζει, γιατί αυτή η φάση είναι κρίσιμη και πώς οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά.
🔎 Τι σημαίνει «μετάβαση» και γιατί είναι κρίσιμη;
Η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο δεν περιλαμβάνει μόνο μια αλλαγή κτιρίου ή καθηγητών· αφορά ένα συνολικό πέρασμα από την παιδική στην προεφηβική μαθησιακή και κοινωνική πραγματικότητα. Οι μαθητές αντιμετωπίζουν νέα εκπαιδευτικά συστήματα, υψηλότερες απαιτήσεις, περισσότερους καθηγητές και περιορισμένη προσωπική υποστήριξη.
Για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες – όπως η δυσλεξία, η δυσαναγνωσία, η δυσγραφία – ή και ΔΕΠ-Υ η μετάβαση αυτή μπορεί να πυροδοτήσει άγχος, μείωση επίδοσης, ακόμα και αποφυγή του σχολείου.
Σύμφωνα με έρευνες, η επιτυχία της μετάβασης σχετίζεται άμεσα με:
- το βαθμό αυτοπεποίθησης του παιδιού,
- την έγκαιρη ενημέρωση και προετοιμασία,
- την υποστήριξη από το σχολείο και την οικογένεια
📘 Τι αλλάζει στο Γυμνάσιο για τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες;
- Πολλαπλοί καθηγητές και διαφορετικά στυλ διδασκαλίας
Οι μαθητές παύουν να έχουν έναν σταθερό δάσκαλο και πρέπει να προσαρμοστούν σε διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις. Αυτό συχνά προκαλεί σύγχυση, ειδικά όταν δεν υπάρχει ομοιομορφία στην παρουσίαση της ύλης.
- Αύξηση του όγκου και της πολυπλοκότητας της ύλης
Η ύλη γίνεται περισσότερο θεωρητική και λιγότερο βιωματική. Οι μαθητές καλούνται να διαχειριστούν πολλές πληροφορίες, συχνά χωρίς κατάλληλες στρατηγικές οργάνωσης και μελέτης.
- Γραπτές εξετάσεις και αξιολόγηση
Η αξιολόγηση στο Γυμνάσιο βασίζεται κυρίως σε γραπτές εξετάσεις. Πολλά παιδιά με δυσλεξία, ΔΕΠΥ ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται να αποδώσουν γραπτώς, παρότι συχνά έχουν καλές προφορικές ικανότητες.
- Ανεξαρτησία και αυτοοργάνωση
Το σχολείο αναμένει από τους μαθητές να οργανώνουν μόνοι τους το πρόγραμμά τους και να τηρούν προθεσμίες. Αυτές οι δεξιότητες είναι συχνά ένα αδύναμο σημείο για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.
- Κοινωνικές πιέσεις και αυτοεκτίμηση
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να νιώσουν ντροπή, κατωτερότητα ή απογοήτευση σε σχέση με τους συμμαθητές τους, ειδικά όταν χρειάζονται ειδική υποστήριξη.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
✅ 1. Συστηματική προετοιμασία πριν τη μετάβαση
- Συζητήστε με το παιδί για τις αλλαγές που έρχονται.
- Δείξτε του φωτογραφίες του νέου σχολείου, της τάξης, ακόμα και των νέων μαθημάτων.
- Μπορείτε να οργανώσετε μία “δοκιμαστική” εβδομάδα, όπου το παιδί θα έρθει σε επαφή με τα νέα γνωστικά αντικείμενα.
✅ 2. Συνεργασία με το σχολείο
- Επικοινωνήστε άμεσα με την έναρξη της σχολικής χρονιάς με τον υπεύθυνο τμήματος και τους καθηγητές.
- Ενημερώστε για τη γνωμάτευση από το ΚΕΔΑΣΥ και ζητήστε την εφαρμογή των προτεινόμενων εξατομικευμένων ρυθμίσεων (π.χ. προφορική αξιολόγηση σε κάθε εξέταση).
- Ρωτήστε αν υπάρχει Σχολικός Ψυχολόγος ή Ειδικός Παιδαγωγός διαθέσιμος.
✅ 3. Καθημερινή υποστήριξη στο σπίτι
- Βοηθήστε το παιδί να φτιάξει πρόγραμμα μελέτης με διαλείμματα.
- Χρησιμοποιήστε χρωματικούς κώδικες και λίστες καθηκόντων.
✅ 4. Ενίσχυση ψυχολογικής ανθεκτικότητας
- Μιλήστε θετικά για τις δυσκολίες: «Έχεις έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης – και αυτό είναι δύναμη!»
- Επαινείτε την προσπάθεια, όχι μόνο το αποτέλεσμα.
- Καλλιεργήστε δραστηριότητες στις οποίες το παιδί διαπρέπει (τέχνες, μουσική, αθλήματα).
Συμπερασματικά:
Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο μπορεί να γίνει μια επιτυχημένη εμπειρία ενδυνάμωσης και ανάπτυξης, αν υπάρχει πρόληψη, συνεργασία και ενσυναίσθηση. Η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών του σχολείου και η ενεργή συμμετοχή των γονέων είναι το «κλειδί» για να εξασφαλιστεί η ομαλή μαθησιακή πορεία των παιδιών με αυτοπεποίθηση και προοπτική.
Σχετική βιβλιογραφία